Toename specialistische jeugdhulp
De afgelopen jaren is een toenemende vraag naar meer langdurige en zwaardere jeugdhulp ontstaan. Dit is met name te wijten aan een stagnerende uitstroom, niet zozeer aan een hogere instroom. Ook geven aanbieders aan dat van de benodigde behandeling de zwaarte groter wordt en de duur steeds langer wordt.
Deze ontwikkelingen sluiten aan bij de landelijke trend. We zien nog steeds de gevolgen van corona en de getroffen overheidsmaatregelen, die diep hebben ingegrepen op het dagelijks en persoonlijk leven van jongeren. Ook landelijk ontwikkelingen dragen bij aan een toenemend beroep op jeugdhulp. Zo zijn er wachtlijsten voor de volwassenen GGZ, terwijl een groot deel van de ouders van jeugdigen met hulp GGZ-problematiek heeft. Ook de hoge drempel voor de Wet Langdurige Zorg is een reden waardoor jeugdigen op hulp vanuit gemeenten zijn aangewezen. Bovendien is de toegang tot hulp binnen de Jeugdwet ruim geformuleerd en wordt er geen eigen bijdrage gevraagd, wat wel het geval is binnen andere voorzieningen.
Naast bovenstaande ontwikkelingen kijken we ook naar een mogelijke verklaring voor de stijging in gesprek met verwijzers en aanbieders. Ook hierin lijken de naweëen van corona een rol te spelen: kinderen komen in de knel op het onderwijs door ontstane achterstand, zowel qua leren als op sociaal vlak. Het onderwijs lijkt dan al sneller door te verwijzen naar jeugdhulp. Breder kunnen we ook een verklaring zien in de prestatiecultuur die een steeds grotere rol speelt in de maatschappij, waarin ouders en jeugdigen niet altijd meer mee kunnen komen. Er spelen kortom meerdere factoren een rol bij het toenemende beroep op jeugdhulp.
Ontwikkelingen in 2023
De toename leidt er toe dat we in 2023 hogere cliëntaantallen zien bij de tien kernpartners voor hoogspecialistische jeugdhulp (HSJH) in 2023 waarmee Ouder-Amstel (samen met Diemen en Uithoorn) een samenwerking is aangegaan. Kernpartners geven aan dat de zwaarte en duur van de benodigde zorg de uitstroom belemmert. Dit leidt tot hogere kosten. Op basis van gesprekken met kernpartners is daarom bij de eerste Burap aanvullend budget aangevraagd waarmee de verwachting was cliëntenstops tot in ieder geval de zomer te kunnen voorkomen. Bij de voortgangsbesprekingen met kernpartners en bij het opstellen de prognose voor de tweede Burap is geconstateerd dat medio 2023 bij 2 van de 10 kernpartners de lumpsums volledig zijn uitgenut, inclusief de in de eerste Burap aangevraagde ophoging van € 200.000. Daarmee hebben die partijen geen financiële ruimte meer om nieuwe cliënten in behandeling te nemen. Dit is niet wenselijk omdat deze kernpartners veelal de zwaarste categorie cliënten behandelen – cliënten in crisis, onveiligheid en/of vanuit een gerechtelijke maatregel.
Per 15 september is daarom een gereguleerde instroom ingevoerd bij die aanbieders die hun lumpsum voor 2023 uitgenut hebben. Daarmee is de balans gezocht tussen enerzijds de kostenstijging temperen en anderzijds de meest kwetsbare gezinnen hulp te kunnen bieden. We blijven voldoen aan de wettelijke taak van de gemeente om jeugdhulp te bieden, want de zorg blijft toegankelijk voor jeugdigen die het meest kwetsbaar zijn, in crisis of onveiligheid zitten of vanuit een gerechtelijke maatregel zorg nodig hebben.